W ostatnich latach w świecie piłki nożnej coraz częściej pojawiają się – dla wielu z pewnością nie do końca zrozumiałe – wskaźniki xG czy xA. Czym więc są te tajemnicze, dwuliterowe skróty?

Spis treści

Co to jest xG?

Co to jest xG? Czym jest xG? Z pewnością wielu z was zadawało sobie tego typu pytania, podczas oglądania meczów piłkarskich czy szukając informacji na temat danego piłkarza. xG, czyli z angielskiego expected goals, to nic innego, jak oczekiwane liczba bramek danej drużyny czy konkretnego zawodnika. xG jest liczone przez specjalny algorytm, który zawiera między innymi to, którą nogą uderzał piłkarz, jaka była odległość od bramki i jak realna była szansa na strzelenie gola.

Dla przykładu - xG na poziomie 3.50 po meczu danej drużyny oznacza, że powinna była strzelić trzy i pół gola. Jeśli strzeliła dwa, statystycznie zmarnowała dogodne sytuacje, a jeśli pięć - zdobyła ponadprogramowe bramki.

Czym jest xG?

Czym jest xG? xG jest więc spodziewaną liczbą goli, która powinna zostać strzelona przez piłkarza lub drużynę w danym meczu lub w danym okresie. Współczynnik 0 oznacza, że nie było szans na strzelenia gola, z kolei 1 – że szansa była pewna.

Nie należy tego jednak ściśle wiązać z faktycznymi zdobyczami danej drużyny czy piłkarza. W teorii można wszak zdobyć bramkę z sytuacji wręcz niemożliwej do strzelenia gola, podobnie jak można spudłować z metra na pustą bramkę. xG jest więc statystyką i współczynnikiem, który określa prawdopodobieństwo strzelenia gola.

Jak jest liczone xG?

Jak jest liczone xG? Wszystko zależy od tego, jaka firma statystyczna zajmuje się obliczaniem tego współczynnika. Pod uwagę można wziąć tak naprawdę wszystko, co składa się na ewentualne strzelenie gola. Prawonożny piłkarz z większym prawdopodobieństwem wykorzysta sytuacje strzelecką właśnie uderzając prawą nogą, a nie słabszą. Istotna jest również odległość od bramki – z mniejszej odległości łatwiej jest zdobyć bramkę.

xG może być również liczone na podstawie tego, jak dana drużyna spisuje się w defensywie. Jeśli jest solidna w grze obronnej, trudniej strzelić jej gola. W obliczeniu xG istotny jest także fragment boiska, z którego oddawany jest strzał – łatwiej zdobyć bramkę ze środka pola karnego, niż z bocznego sektora gry. To, jak liczone jest xG, jest więc skomplikowaną operacją statystyczną, którą zajmuje się ściśle przygotowany do tego algorytm i grono statystyków pracujących dla danej firmy.

Nie ulega wątpliwości, że xG w dzisiejszych czasach jest niezwykle istotne, jeśli chodzi o zakłady bukmacherskie. Możemy dzięki tym współczynnikom dowiedzieć się między innymi tego, czy dana drużyna gra ofensywnie i jak dużo stwarza sytuacji podbramkowych.

Co to jest xA?

Analogicznie do xG, statystycy wyliczają współczynnik xA, czyli spodziewanych asyst. Dzięki xA można więc dowiedzieć się, ile dany zawodnik statystycznie powinien mieć asyst. Jeśli piłkarz obsłuży swojego kolegę z ataku świetnym podaniem, a ten nie wykorzysta dogodnej sytuacji, w teorii można założyć, że – kolokwialnie mówiąc – okradł go z asysty.

xA może być więc przydatne na przykład do oszacowania kreatywności pomocnika i jego wpływu na ofensywną grę drużyny, zwłaszcza w przypadku, gdy jego koledzy nie grzeszą skutecznością. Na koniec wszak to nie wina pomocnika, że napastnik marnuje świetną okazję strzelecką.

Co to jest xP?

Z kolei analogicznie do xG i xA, można wyliczyć spodziewane punkty danej drużyny, czyli xP. Jest to współczynnik, dzięki któremu dowiadujemy się, czy dany klub w danym sezonie punktuje gorzej niż powinien, na podobnym poziomie, czy wręcz nadprogramowo dobrze.

Podobnie jak w przypadku xG i xA, xP wyliczane jest na podstawie przebiegu meczów i szeregu innych czynników, dzięki czemu dowiadujemy się, jak statystycznie dany klub punktuje i jak tym samym w teorii powinien punktować.